برنج دمسیاه در میان انواع برنج های ایرانی پرطرفدار و مشهور است. این برنج ایرانی با ویژگی های خاص خود، به عنوان یک گونه برنج محلی و محبوب، در تغذیه و آشپزی ایران جایگاه ویژه ای دارد. دانه های کشیده و یکدست برنج، باعث افزودن رنگ و طعمی ویژه به هر غذایی می شود. خوش‌طعمی و عطر خوب برنج دمسیاه، آن را به یک انتخاب محبوب در تهیه غذاهای ایرانی تبدیل کرده است. این برنج علاوه بر خواص ذائقه ای، دارای ارزش تغذیه‌ای بالایی بوده و به عنوان یک منبع مهم انرژی، مواد معدنی، و فیبر در رژیم غذایی افراد، ارائه می‌شود. کشاورزانی که دارای شالیزارهای مرغوب هستند، این برنج را کشت می کنند. این موضوع باعث شده است که برنج دم سیاه از کیفیت بالایی برخوردار شود. برنج دمسیاه در مقایسه با سایر برنج های هم ردیفش مانند برنج هاشمی و برنج طارم میزان کم تری محصول می دهد. کیفیت بالا و بهره وری پایین قیمت برنج دمسیاه را در بازار افزایش می دهد. مصرف کنندگان می توانند این برنج ایرانی را با کیفیتی بالا و بدون واسطه با قیمت مناسب از صنایع غذایی زرفام خریداری کنند.
تاریخچه برنج دُمسیاه
برنج دُمسیاه برای اولین بار در استان گیلان کشت شده است. این برنج در خانواده برنج صدری قرار می گیرد.
ویژگی های ظاهری دُمسیاه
یکی از انواع برنج صدری و بسیار مرغوب و باکیفیت بوده که رنگ ریشک یا دم شلتوک سیاه می باشد. طول دانه خام ۷/۵ میلی متر، طول دانه پس از پخت ۱۲/۱۵ میلی متر و نسبت طویل شدن دانه ۱/۶۲ میلی متر می باشد. برنج دُمسیاه پس از پخت از نظر شکل ظاهری کاملاً مناسب با دانه های بسیار با کیفیت است،همچنین عطر و طعم بسیار عالی دارد. این برنج در استان گیلان و مناطق لاهیجان و آستان اشرفیه کشت می گردد.
خواص برنج دُمسیاه
برنج دمسیاه دارای خواص و ارزش غذایی بسیار متنوعی است. این برنج منبع معتبری از انرژی به ویژه حاوی مقادیر قابل توجهی کربوهیدرات است. همچنین، وجود فیبر بالا در برنج دُمسیاه به بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تنظیم قند خون کمک می کند. این ارزش غذایی به جذابیت برنج دم سیاه افزوده و آن را به یک انتخابی جذاب در آشپزی و تغذیه تبدیل کرده است.
چگونه برنج دُمسیاه را تشخیص دهیم
دانه های برنج دمسیاه از نظر شکل ظاهری بسیار شبیه به برنج صدری است، اما تشخیص برنج دمسیاه از طریق ظاهر شلتوک آن (لایه سبوس قهوای رنگ) به سادگی امکان پذیر است. شلتوک برنج دمسیاه دارای ریشک های سیاه رنگ است. در واقع دلیل اصلی نامیدن این برنج با عنوان دمسیاه همین ریشک های سیاه رنگ است.
قیمت برنج دُمسیاه
ویژگی هایی مانند کشت شدن در شالیزارهای مرغوب و کم محصول بودن باعث شده تا برنج دمسیاه در ردیف گران ترین برنج های ایرانی مانند برنج طارم و برنج هاشمی قرار گیرد. شما می توانید برنج دمسیاه را بدون واسطه و قیمتی مناسب از وبسایت صنایع غذایی زرفام خریداری کنید.
نحوه نگهداری برنج دُمسیاه
طریقه نگهداری از برنج دمسیاه در حفظ کیفیت آن نقش مهمی دارد. زیرا اگر شرایط نگهداری مطلوب نباشد، کیفیت کاهش یافته و موجب رشد شپشک در برنج می شود. کیسه های پارچه ای بهترین بسته بندی برای نگهداری برنج هستند. پارچه به خوبی رطوبت برنج را به خودش جذب می کند و از خراب شدنش جلوگیری می کند. از ظروف پلاستیک نیز برای نگهداری از برنج دمسیاه استفاده می شود. علاوه بر ظرف، محیطی که برنج را در آن نگهداری می کنید، مهم است. توصیه می شود که برنج را در محیطی خشک و خنک به دور از گرما و نور خورشید قرار دهید. اگر شرایط فوق را برای نگهداری برنج فراهم نمایید، برنج شما برای مدت زمان طولانی حتی بیش از دو سال کیفیت و طراوت خود را حفظ خواهد کرد.
نحوه پخت برنج دُمسیاه
دانه های برنج دمسیاه در هنگام پخت قد کشیده و ری کرده و بافتی نرم و لطیف بدست می آورند. این برنج پس از پخت ظاهری چشم نواز و عطر و طعمی لذیذ دارند. روش طبخ برنج دمسیاه مانند سایر انواع برنج های ایرانی است که در ادامه به طور خلاصه بدان اشاره می کنیم:
طبخ برنج دمسیاه با شیوه کته: برای این که برنج شما طبخ بهتری داشته باشد و دانه های برنج بهم نچسبد، بهتر است که پیش از پختن آن را با آب ولرم یا سرد بشورید و به مدت ۳۰ دقیقه اجازه دهید تا خیس بخورد. دقت داشته باشید که در هنگام شستشو برنج را چنگ نزدید تا از خورد شدن برنج جلوگیری شود. سپس برنج را به همراه میزان مورد نیاز آب داخل قابلمه ریخته و روی آتش ملایم اجاق گاز قرار دهید تا به جوش آید. روغن را می توانید در هنگام جوش آمدن آب و یا پس از تبخیر کامل آب به برنج اضافه کنید. پس از آن دمکن را روی درب قابلمه قرار داده دهید و بگذارید حدود ۲۰ دقیقه با حرارت ملایم پخته شود.
طبخ برنج دمسیاه با شیوه آبکش: برای پخت برنج دمسیاه نیز باید به همان شیوه قبل ابتدا برنج را بشورید و به مدت ۳۰ دقیقه خیس کنید.(البته بسته به تازه یا کهنه بودن برنج مدت زمان خیس خوردن می تواند متغیر باشد). داخل یک قابلمه دوبرابر میزان برنج آب بریزید و روی اجاق قرار دهید تا آب جوش شود(معمولا به ازای هر یک پیمانه برنج دو پیمانه آب اضافه می کنند.) پس از جوش آمدن آب، برنج را اضافه می کنند. برای این که برنج ها در آب جوش بهم نچسبند یک قاشق روغن به آن اضافه می کنند. افزودن کمی نمک هم به خوش طعم شدن برنج کمک می کند. برنج را به مدت ۷ الی ۱۱ دقیقه بپزید. برای این که بدانید برنج آماده آبکش شدن است یا نه چند دانه را با انگشت فشار دهید. اگر برنج کمی نرم شده و از حالت اولیه اش خارج شده بود می توانید آن را آبکش کنید. معمولا روی برنج کمی آب سرد یا ولرم می ریزند. سپس کف قابلمه را با مقداری روغن یا کره چرب می کنند. برای ته دیگ از سیب زمینی یا نان استفاده می شود. برنج را داخل قابلمه ریخته در قابلمه را با دمکن روی آن قرار می دهند. ۳۰ الی ۴۰ دقیقه زمان برای دم کشیدن نیاز است. پس از این که برنج دم کشید، روی آن را روغن یا کره می ریزند.
